Obwarzanek jest to wytrawny wypiek przygotowywany z kilku składników, o kształcie przypominającym pierścień. Jest charakterystyczny dla Krakowa. Może być posypany makiem, sezamem, solą lub ewentualnie innymi dodatkami. Ważne by był obsypany wyłącznie z jednej strony.
Jak i z czego zrobić obwarzanek krakowski? Najpopularniejsze przepisy
Tradycyjny obwarzanek krakowski nie zawierał zbyt wielu produktów bazowych. Najczęściej było ich sześć. Wśród nich można było odnaleźć mąkę, wodę, sól, drożdże, cukier i olej lub masło. Na wierzch gotowy wypiek można było posypać dowolnym dodatkiem, głównie był to mak, sezam lub nasiona.
Czas przygotowania ciasta jest dość długi. Po wymieszaniu składników należy odstawić je do ciepłego miejsca, by mogło w spokoju rosnąć. Po upływie około półtorej godziny ciasto powinno się podzielić na dwie równe połowy i każdą z nich rozwałkować na dwa równej długości wałki. Kolejno oba wałki połączyć ze sobą i zawinąć. Ważne, by robić to w sposób jednocześnie mocny by ciasto się nie rozwinęło, ale i delikatny, by nie porwać ciasta.
Jeszcze nieupieczone ciasto koniecznie trzeba obwarzyć, czyli zanurzyć na kilka chwil w gorącej wodzie. Proces ten ma zatrzymać rośnięcie drożdży, a ciasto pozostawić w pożądanym kształcie. Obwarzanki osusza się na kraciastej blasze. Następnie obsypuje się je dowolnymi dodatkami. Tradycyjny krakowski wypiek obsypany jest tylko do połowy.
Tak przygotowane ciasto, pieczone jest około 10 minut.
W zależności od przepisu, składniki pozostają niezmienne, zmieniają się tylko proporcje lub ewentualne dodatki. Perfekcyjny obwarzanek krakowski powinien być lekko twardy na zewnątrz, a idealnie miękki w środku. Przygotowując obwarzanki, warto zadbać o tradycyjną recepturę, by nieświadomie nie stworzyć bajgla lub precla. Te wypieki są do siebie podobne. Różni je sposób skręcania ciasta oraz inna dziurka w środku.
Co symbolizuje obwarzanek krakowski?
Obwarzanek jest to jeden z wielu symboli Krakowa. W tym mieście powstało nawet muzeum, w którym pracownicy przybliżają historię oraz opowiadają, w jaki sposób dawniej wypiekano tego rodzaju pieczywo.
W Krakowie niezwykle dużą uwagę przywiązuje się do starannego wypieku tego pieczywa. Używa się produktów najwyższej jakości. Można je kupić niemal na każdym rogu ulicy na małych straganach oraz w wielu sklepach. Jednak warto uważać na to, co kupujemy. Jeśli oczywiście zależy nam, by był to wypiek oryginalny.
W sklepach najczęściej obwarzanki są dość dużej wielkości. Suche zarówno w środku, jak i twarde na zewnątrz. Na ulicznych straganach oprócz tych o klasycznej wielkości można spotkać je w formie naszyjnika, czyli kilkanaście małych obwarzanków naciągniętych na sznurek.
Jaką historię kryje za sobą obwarzanek krakowski, czyli wypiek przygotowany z wody, mąki, drożdży i masła?
Historia obwarzanków sięga dawnych czasów, najprawdopodobniej średniowiecznych. Pierwsze informacje o tego typu wypiekach pojawiają się w księgach i przekładach z 1394 roku. Wspomniane w nich jest, że panująca wtedy wraz z mężem Królowa Jadwiga zajadała się tym wypiekiem z wody, mąki, drożdży i tłuszczu.
Dodatkowo niegdyś wypiek ten kojarzył się z okresem pokutnym, ponieważ mógł być przyrządzany raz do roku. Wyłącznie w okresie wielkiego postu i to przez specjalnie wyselekcjonowanych do tego procesu piekarzy.
Dopiero ponad 200 lat później, mogli go przygotowywać i sprzedawać piekarze oraz ich pomocnicy. Według zapisów dopiero w 1849 roku wszyscy piekarze zyskali przywilej wypieku obwarzanków.
W tamtejszych czasach obwarzanki mogły być sprzedawane wyłącznie z jatek piekarskich. Sprzedaż rozpoczynała się każdego poranka, punktualnie o szóstej rano. Dopiero od XIX wieku dozwolono sprzedaży z koszy, o różnych godzinach.
Skąd nazwa?
Nazwa obwarzanek, związana jest z procesem wypieku i przygotowania tego pieczywa. Jak już wcześniej było wspomniane, wypiek ten należy obwarzyć, zanim zostanie upieczony. Proces obwarzania to włożenie surowego, ale uformowanego już wypieku na chwilę do wrzącej wody. Warto wspomnieć, że żadnego innego pieczywa ani ciasta nie przygotowuje się w taki sposób.
Gdzie kupić tradycyjne obwarzanki?
Tradycyjne wypieki dostępne są w Krakowie. Uwielbiają je nie tylko turyści, ale również mieszkańcy. Kupuje się je niemal jak za dawnych czasów na ulicy, ze specjalnych wózków oraz straganów, które można znaleźć w każdym zakątku miasta. Najlepiej kupować je rano. Wtedy są świeże i miękkie – dopiero co upieczone. Niestety ich ciasto ma skłonności do szybkiego czerstwienia.
Jeśli zależy nam na tym, by sprawdzić, czy zakupiony przez nas wypiek to oryginalny obwarzanek krakowski, a nie precel, warto zerknąć na odwrotną stronę. Tradycyjny oryginalny obwarzanek powinien mieć odbite kratki po ruszcie, na którym był pieczony w piecu.
Obwarzanek w Rejestrze Chronionych Oznaczeń Geograficznych
Warto wspomnieć, że obwarzanek krakowski został w 2010 roku, decyzją Komisji Europejskiej wpisany do Rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych. W związku z tym została przygotowana specyfikacja. Ściśle określa, jaki powinien mieć dokładny kształt, ile ważyć, oraz z zachowaniem jakich zasad i według jakiego przepisu powinna odbywać się jego produkcja. Co ważne certyfikat oryginalności mogą otrzymać wyłącznie piekarze produkujący na terenie Krakowa i powiatu krakowskiego.
Mimo tego, że jest to niewątpliwie symbol Krakowa i najczęściej przywozi się go stamtąd jako pamiątkę, każdy z nas może upiec je samodzielnie, we własnym domu. Wtedy, mimo że zapewne ich oryginalność nie będzie poświadczona certyfikatem, będą cieszyć się smakiem i idealną świeżością. W połączeniu ze słonymi pastami lub słodkimi dżemami, stanowić będą doskonałą propozycją na śniadanie.
Przepyszny symbol krakowski 🙂 Polecam! Każdy powinien spróbować